Sycowice

źródło zdjęcia: sxc.hu

Moje Sycowice część 5

Zachodni pas graniczny w okresie kształtowania się polskiej monarchii wczesnofeudalnej przebiegał między Nysą Łużycką, Bobrem i Kwisą, opierając się na zachód od Żagania na drodze wodnej Nysy Łużyckiej w okolicach Przewozu. Nadzwyczaj ważna była rola grodów kasztelańskich występujących od początku XIII w. wzdłuż tej granicy. Zapewne były one zlokalizowane w miejscach wcześniejszych grodów obronnych, regulujących przeprawy przez rzeki.

Do najwcześniejszych grodów zorganizowanych w system obronny łącznie z licznymi umocnieniami drewniano-ziemnymi ciągnącymi się  wzdłuż Bobru od południa należy zaliczyć: Bolesławiec, Wleń, Iławę, Żagań, Nowogród Bobrzański i Krosno. Grody te łącznie ze znanymi Wałami Śląskimi, stanowiły czoło głównego systemu obronnego na zachodzie Polski, ciągnącego się wzdłuż Odry.

Bardzo wcześnie już zwrócono uwagę na funkcję Krosna w obronie zachodnich granic państwowości polskiej, które z biegiem czasu stało się centrum potężnego systemu obronnego. W skład systemu krośnieńskiego wchodził gród krośnieński przy ujściu Bobru i  gród cyplowy w Gostchorzu zlokalizowany na wschód od Krosna., około 12 km na zachód od Sycowic.

Wały wzdłużne sprzęgały te zasadnicze punkty obronne. Wraz z szeroko wykorzystywanym systemem bagien i siecią hydrograficzną długość krośnieńskiego systemu obronnego wynosiła kilka kilometrów.

Wały wzdłużne występowały zarówno w pobliżu Odry jak i Bobru. Zataczały łuk od Bobru powyżej jego ujścia, aż do południowego brzegu pradoliny pod Połupinem, następnie biegły w kierunku Odry na wprost cyplowego grodziska pod Gostchorzem. Na północnym wschodzie  linię obronną stanowiły nie do przebycia moczary i dlatego to do nich  nawiązywały wały wzdłużne.

Z zapisów kronikarzy  jednoznacznie wynika, że gród krośnieński wielokrotnie skutecznie opierał się zamiarom niemieckich najeźdźców a według niektórych historyków był wręcz ”bramą wiodącą w głąb Polski”.

Rozwój tego ośrodka od momentu jego powstania zdeterminowany został stosunkami politycznymi. W wyniku planów polityczno-strategicznych Piastów śląskich, została utworzona jednostka administracyjna zwana kasztelanią krośnieńską. Stanowić ona miała pas obronny od zachodnich sąsiadów.

Ponieważ  jednym z najstarszych członów osadniczych było właśnie Krosno Odrzańskie, stąd zainteresowano się nim szczególnie. W roku 1005 przebywał tutaj Bolesław Chrobry, w 1015 bronił Krosna syn jego, Mieszko II.

Po długiej przerwie źródła podają, że w 1229r., w mieście przebywał Henryk Brodaty wraz ze swoim synem Henrykiem Pobożnym w otoczeniu książąt czeskich, przygotowując wyprawę przeciwko Brandenburczykom, którzy zaatakowali Lubusz.

Najwcześniejsze dzieje polityczne kasztelanii dostarczają wiele dowodów  do sformułowania tezy, że Krosno Odrzańskie stanowiło najpoważniejsze ogniwo w systemie organizacji obrony granicy zachodniej. Wraz z przesunięciem granicy państwowej ośrodek krośnieński tracił na znaczeniu, a poczynając od XVIII w. możemy mówić o wyraźnym jego ograniczeniu.

Cezary Woch

Tagi: Gostchorze, Krosno Odrzańskie

 Drukuj artykuł

Jeden komentarz do artykułu “Rola pasa granicznego w systemie obronnym zachodniej granicy Polski”

Komentarz wyraża opinie wyłącznie jego autora. Redakcja portalu sycowice.net nie ponosi odpowiedzialności za treść komentarzy.

Skomentuj artykuł